FINDIKTA YETERSİZ OLAN ALAN BAZLI DESTEK MİKTARI ARTIRILMALIDIR

Sekiz yıldır değişmeyen fındık destekleme, alan bazlı Destek değil verim ve Kaliteyi hedefleyen yeni bir destekleme modeline geçilmelidir.

Artvin’den Sakarya’ya yaklaşık 500 bin aileyi yakından ilgilendiren, binlerce insanımıza istihdam imkanı sağlayan, yaklaşık yıllara göre 2-2,5 milyar dolar ihracat geliri ile ülke ekonomisi için çok önemli bir tarımsal ürün olan fındıkta çiftçi 2022 yılında da istediğini alamadı 52-54 TL açıklanan fiyata rağmen üretici serbest piyasada fındığını 42-48 TL arasında satmak zorunda kaldı.

Bahçedeki budama ve gübrelemeden, ilaçlamaya; hasattan depolama ve pazarlamaya fındık üretim sürecinin her bir adımı ayrı bir öneme sahiptir. Ayrı bir maliyeti vardır. Bu süreçte yapılacak işlerin doğru zamanda ve doğru miktarda uygulanması fındığın sosyal, ekonomik ve ekolojik sürdürülebilirliği için oldukça önemlidir. 2022 yılında da Üreticilerimiz hem gübreleme, hem de bakım işleri için bahçelerine girdiler. Bir yandan fındıkta hastalıklarla mücadele ederlerken diğer taraftan da zararlılarla mücadele ediyorlar. Gübre Zirai İlaç akaryakıt fiyatları işçilik ücreleri %100-300 oranlarında artarken TÜİK enflasyonunun  %85 olduğu ortamda 2014 yılında 170 TL olan Fındık Alan Bazlı desteğinin halen daha 170 TL olmasının hiç bir şekilde izahı yoktur.

2009 yılında uygulamaya konulan ‘yeni fındık stratejisi’ kapsamında fındık üreticilerine ‘alan bazlı gelir desteği’ ödemesi getirilmiştir. 2009-2011 yıllarını kapsayan 1. 3 yıllık dönemde dekar başına 150 TL ödeme yapılmıştır. 2012-2014 yılları arasında 2.nci üç yıllık alan bazlı gelir desteği dönemine geçilmiş ve 2012 yılında 160 TL, 2013 yılında 160 TL ve 2014 yılında 170 TL destek verilmiştir.  2014 yılından bugüne destek miktarında bir artış yapılmamıştır. Üreticinin deyimiyle 170 TL’de çakılı kalmıştır. 7 yıldır gübre, zirai ilaç, mazot, işçilik, bakım vb girdilerin fiyatı artmıştır,   katlanmıştır ama destek miktarı yerinde saymıştır. 2014 yılından sonra fındık üreticilerine yönelik en önemli destek ödemesi kaleminde bir artışa gidilmeden 2022 yılında da 2014 yılına ait olan dekar başına 170 TL. ödeme tutarı sabit bırakılmıştır.

Yapılması gereken alan bazlı destek modelinden vazgeçilerek ürüne yani verim ve kalite artışına yönelik yeni bir destek modeline geçilmeli ve 8 yıllık enflasyon artışlarını da göz önüne alarak üreticiyi tatmin edecek destek miktarı belirlenmeli ve bu destek miktarı her yıl enflasyona ve girdi artışlarına göre arttırılmalıdır.

Cemil PEHLEVAN

ZMO Yönetim Kurulu Adına