Enstitü müdür yardımcısı sn. Çiğdem BULAM KÖSE ve teknik personelin bilgilendirmeleri ile Enstitü ve uygulama arazisini gezdiler.
Burada yapılan çalışmalar hakkında detaylı bilgi aldılar. Fındık Karadeniz Bölgesinin en önemli tarımsal ürünüdür. Bölgede yaklaşık 450 bin insan geçimini fındıktan sağlamaktadır. Ayrıca dünya fındık üretiminin % 70 ‘i ülkemizde gerçekleşmektedir. Yaklaşık 702 bin hektar alanda fındık üretimi yapılmaktadır. Ülkemizde dekara verim diğer ülkelere kıyaslandığında oldukça düşük seviyelerdedir.
Dekara verim; ABD - 240 kg/da
İtalya -135 kg/da
İspanya – 110 kg/da
Türkiye – 88 kg/da
Ülkemiz fındık plantasyonları oldukça zengin bir çeşitliliğe sahiptir. Ülkemizde 18 standart fındık çeşidi bulunmaktadır ( tombul, palaz, çakıldak, foşa, mincane, uzunmusa, cavcava, kargalak, kan, kalınkara, sivri fındıklar (sivri ve ince kara), karafındık, badem fındıklar (yassı bademve yuvarlak badem), acı, kuş, Okay-28, Giresun Melezi ve Allahverdi) . Bu çeşitlerden 15’i üretici seleksiyonları sonucunda gelişmiştir. Okay-28, Giresun Melezi ve Allahverdi çeşitleri ise bir ıslah programı sonucunda elde edilmiştir.
Okay-28, Allahverdi ve Giresun Melezi çeşitlerinin bölgemiz iklimine dayanıklı ve verimi yüksek çeşitler olduğu bu çeşitlerin Enstitü tarafından yapılan çalışmalar sonucu elde edildiği anlatıldı. Burada yeni çeşitlerden nasıl fidan elde edildiği hakkında da bilgi alındı. Yeni dönemde Enstitüde kurulan doku Kültürü Laboratuvarında doku kültürü ile fındık fidanı üretileceği hakkında bilgi alındı.
Ülkemizde fındıkta geleneksel dikim sistemi olan ocak sisteminde ocaklar arası mesafe en az 4 m olmalı ve ocaktaki dal sayısı 5-6 ‘yı geçmemelidir. Ocak dikim siteminde dikim çukurları dikimden 1 ay önce 100 cm çap ve 40-50 cm derinlikte hazırlanmalıdır.
Fındıkta ocak dikim sistemi dışında tek dal (tek gövde) dikim sistemi , modifiye edilmiş çit dikim sistemleri (duble çit, dik eksenli ve V sistemi ) uygulanmaktadır.
Fındık Araştırma Enstitüsünün yaptığı bir çalışmada çit dikim sisteminin ocak dikim sistemine göre daha çok verim alınabileceğini göstermiştir.
Tek gövde olarak dikim sisteminde verimli arazilerde sıra üzeri mesafe 4 m, sıra arası 5 m olmalıdır. Verimsiz arazilerde ise sıra üzeri mesafe 3 m , sıra arası mesafe 4 m olması uygundur.
Çit dikim sisteminde ise meyilli arazilerde arazi meyil derecesine göre 1,5- 2 m teras üstü genişliği ve 3,5-5 m teraslar arası mesafe olacak şekilde teraslama yapılır. Düz arazilerde ise çit dikim sisteminde sıra üzeri mesafe 1,5-2 m , sıralar arası mesafenin ise 4 m olması uygundur.
Duble çit sisteminde ise karşılıklı yönlerde dikey bir hatta 30 0 lik bir açıyla , bir çit arası 40 cm olacak şekilde 2 fidan dikilir. Sıra üzeri 1,8-2,4 m ve sıra arası 4-5 m olması uygundur. Fransa’da yapılan bir çalışmaya göre bu sistem tek gövdeli dikim sistemine göre % 97 daha fazla verim sağlamıştır.
Fındıkta budama, gübreleme , ilaçlama ve diğer kültürel işlemlerin yapılması, yeni çeşitlerin ve yeni dikim sistemlerinin uygulanması ile dekara verimi yükseltebiliriz.